fotografie Wim van Velzen - landschap


Sutherland


Ullapool Achnahaird Knockan 1

Knockan 2 Knockan 3 Knockan 4 Knockan 5

Elphin 1 Elphin 2 Elphin 3

Oldshoremore 1 Oldshoremore 2 Oldshoremore 3 Oldshoremore 4

Polla Loch Meadie Altnaharra

Ullapool 2 Ullapool 3 Ullapool 4



Als je ergens het gevoel kunt krijgen dat Schotland leeg is, dan hier. Grote woeste gebieden die eruitzien of ze sinds mensenheugenis al leeg en winderig zijn geweest. Prachtige zandstranden, eilandjes en verstilde meertjes. Sutherland heeft de wandelaar en natuurliefhebber veel te bieden.

Toch is het goed je te bedenken dat dit land eens veel meer inwoners telden. In de dalen lagen de boerendorpen met hun moestuinen, hun koeien en hakhoutbosjes. Totdat de land'eigenaar', de hertog van Sutherland, besloot dat de opbrengst van zijn bezit alleen omhoog kan als zijn Clansmen plaats zouden maken voor de lucratieve schapenteelt: the Clearances. De boeren moesten maar gaan vissen, of anders naar America.

Voor mij een reden om in ieder geval het protserige Dunrobin Castle van de Sutherlands te mijden: ik krijg vooral de in brand gestoken boerenhuizen voor ogen, de mensen die zomaar van hun voorvaderlijke land verdreven worden. Elk leeg dal - hoe mooi ook - is een aanklacht aan de hardvochtigheid van het economisch denken op zijn slechtst.

Pas sinds enkele jaren lijkt het erop dat het land niet meer alleen in handen is van verre speculanten. Crofters kopen het land op en beheren het coöperatief. Grote delen van het land zijn uitgeroepen tot natuurgebied. Hopelijk zijn het tekenen van een betere toekomst.