Al enkele jaren stel ik voor een (buitenlandse) vakantiereis een lijstje op met punten waaraan ik wil werken. Het betreft hier grotendeels algemene landschapsfotografische doelen, maar ook specifieke voor gebied en tijd van het jaar.
Vervolgens ga ik na de reis na of ik de doelen gehaald heb, wat de succespercentages zijn en hoe ik weer verder kom.
Het meer lopende verhaal van onze reis vind je BINNENKORT hier: 'Mustn't grumble', een zomervakantie met het gezin, Schotland 2006. Dit artikel is toegespitst op de fotografie als zodanig.
Vorig jaar hebben we de tijd uitgetrokken om met onze twee kinderen naar Lewis, Harris en Skye te gaan. Dit jaar hebben we besloten om minder lang te gaan (netto tijd in Schotland is nu 14 dagen in plaats van 20) en bovendien naar gebieden waar we al eens geweest zijn: Wester Ross en the Grampians.[ Zie hier voor een kaart. ]
Degene overigens die het verslag van onze vorige reis gelezen heeft, vraagt zich wellicht af waarom we weer gekozen hebben voor Schotland. [ Toen was het weer enigszins teleurstellend... ] De onderliggende psychologische motieven laat ik verder onbesproken, wel kan ik vertellen dat we met een reisgids voor Frankrijk in onze handen hebben gestaan - verder is het niet gekomen. Schotland bleef aantrekkelijker.
Bovendien is de jongste, Teun, nu zo'n 18 maanden oud. Buitengewoon mobiel en met nog erg weinig besef van gevaar. Beter dus om naar een vertrouwde omgeving te gaan, zodat je gemakkelijker erin kunt berusten als je je tempo laag moet houden.
The Grampian Mountains zijn kortweg de oostelijke hooglanden, ten zuidoosten van Inverness. Voor Britse begrippen bereiken ze een forse hoogte (de Ben MacDui is met 1310 meter bijvoorbeeld maar een 30 meter lager dan de Ben Nevis en daarmee de tweede berg van het eiland). We zijn een aantal maal door het gebied heen gereden, maar hebben nooit echt rustig de tijd genomen om het grondig te verkennen.
'Nadeel' van het gebied is wel, dat het niet grenst aan de zee. En juist de kust is toch een van de meest aantrekkelijke kanten van Schotland! Daarom hebben we gekozen voor Wester Ross (tussen Kyle en Ullapool) als tweede reisdoel.
Omdat we de Grampians alleen kennen van een aantal maal er doorheen rijden, besluiten we eerst daarheen te gaan.
Mijn doelen voor 2006 zijn als volgt samen te vatten.
conclusies 2005
In het artikel met de doelstellingen voor de fotografie van zomer 2005 heb ik al aangegeven waarom ik 'nog' met film werk. Dezelfde redenen gelden nog steeds voor mij. Toch is de situatie veranderd.
Inmiddels heb ik al wel een digitale spiegelreflex gekocht (een Pentax *ist ds met 16-45 4.0 zoomlens, waar ook al mijn bestaande kleinbeeldobjectieven prima op passen). Met privéfoto's en enkele bruiloften en portretopdrachten heb ik er al een behoorlijke workflow mee ontwikkeld.
Dit jaar wil ik de dSRL gebruiken voor die situaties waar de Rollei met statief minder handig voor is: wandelingen met de familie, de stad, casual portretten en uiteraard de vakantiebelevenissen als zodanig (Teun voor kasteel, Teun voor een kerkje, Teun op de boot, u kent het wel).
Kortom
Uiteraard na afloop weer goed evalueren!
Sinds 2005 heb ik mijn Rollei camerasysteem niet verder uitgebreid, en ook de rest van de uitrusting is niet veranderd - behalve dan dat de MZ5 verwisseld is voor een Pentax *ist DS digitale reflex.
De Rolleicord en het kleinere Manfrotto statief bleven thuis, omdat ik ze in 2005 toch niet gebruikt heb. Mocht het statief sneuvelen, dan kan ik in Inverness altijd een ander kopen (wat vorig jaar op de eilanden geen optie was).
Inmiddels thuisgekomen noteer ik kort wat ervaringen, in afwachting van de ontwikkelde diafilms die er met een dag of drie zullen zijn.
Ik zal niet uitwijden over onze vakantiebelevenissen als zodanig (zie daarvoor 'mustn't grumble', een zomervakantie met het gezin, Schotland 2006). Wel vermeld ik hier dat het reizen met een ziekerige anderhalfjarige geen enorm ontspannende ervaring is. Tussen 8.00 a.m. en 9.00 p.m. is er de meeste dagen niet veel van fotograferen gekomen - maar dan waren de lichtomstandigheden vaak toch niet optimaal. Ik was dus vaak vroeg uit de veren en er laat weer in!
Een andere factor die het fotograferen sterk heeft bepaald, was het weer. Waar we vorig jaar vooral regen en wind hadden, kregen we dit jaar te maken met een hittegolf (voor Schotse begrippen dan). Bovendien was het aan de westkust ook een uitstekend jaar voor midges en horse flies!
De geformuleerde doelen langslopend, concludeer ik vast het volgende:
De hoeveelheid aandacht die de kinderen nodig hadden, was zoals gezegd groter dan ingecalculeerd. Voor het behalen van de fotografische doelen heeft dat vooral betekend dat ik weinig portretten gemaakt heb. Op de uren dat ik er met de camera op uit was, waren er weinig andere mensen te vinden. En als ik met mensen in gesprek kwam, had ik meestal geen camera bij me...
Het voornemen om ook visueel minder aantrekkelijke elementen te betrekken in mijn foto's (bijvoorbeeld electriciteitsmasten), heb ik laten varen. De tijd die ik had om foto's te maken, heb ik vooral gebruikt om die plaatsen te bezoeken die mij visueel het meest aanspreken.
Ook het (met de dSLR) foto's maken in de stad is of van wildlife is er niet van gekomen. Ik kon er eenvoudigweg de energie niet voor opbrengen om me ook daar nog mee bezig te houden. Op verzoek van de gezinsleden heb ik overigens wel foto's gemaakt in de tuin van Culross Palace en in Fort George.
Om eventuele misverstanden te voorkomen: dit klinkt wellicht alsof het gezin alleen een blok aan mijn been is geweest, maar uiteraard is fotografie nu eenmaal niet het hoofddoel van een gezinsvakantie. Sterker nog, ik wil hierbij hartelijk mijn vrouw bedanken voor alle ruimte die ik krijg voor mijn fotografie, en mijn oudste zoon voor zijn aangename gezelschap bij een aantal fototochten!
Ik heb behoorlijk wat film verschoten: 67,5 rol ging door de camera (810 beelden). Dat is per dag meer dan de vorige vakanties!
Voor mijn gevoel (als de films terug zijn, ga ik dat analyseren) heb ik meer gebracket dan andere jaren en ik heb in ieder geval veel meer panorama's gemaakt, wat natuurlijk meer film kost.
Naast panorama's heb ik me inderdaad ook meer toegelegd op lange teleopnamen van het landschap. Of die ook vaak succesvol zijn, valt nog te bezien.
Ik heb meer discipline gehad in het gebruik van filters dan in voorgaande jaren.
Kortom: juist omdat ik niet veel ruimte had om met fotografie bezig te zijn, heb ik de momenten die ik had heel geconcentreerd uitgebuit. Bovendien was het licht in de vroege en late uren vaak wel mooi (alhoewel bijna nooit echt spectaculair, daarvoor bracht de hittegolf te weinig visueel drama met zich mee).
wat cijfertjes
Ik heb ook het aantal keer geteld dat ik een lens gebruikt heb (vanaf de lichtbak teruggerekend, maar ik ben zeker van meer dan 90% van de opnames). De volgende percentages gaan uit van de eerste selectie.
| Lenzen | 2006 | 2005 |
| 40mm | 7,5% | 7,6% |
| 50mm | 26,0% | 49,6% |
| 80mm | 13,7% | niet |
| 90mm | 4,5% | 12,8% |
| 150mm | 37,3% | 23,6% |
| 250mm | 9,5% | 5,8% |
| 250 + 2xconv | 1,5% | 0,6% |
| t.ringen | niet | 0,6% |
Opvallend is dat ik veel meer de telelenzen gebruikt heb dan vorig jaar. Enerzijds komt dat doordat ik me voorgenomen had meer teleopnamen te maken, om zo het atmosferisch perspectief te benutten en om het bergachtige van de gebieden goed in beeld te brengen. Bovendien heb ik relatief veel panorama's gemaakt, waarvoor ik de 150mm ideaal vind.
Anderzijds had het ook met het weer te maken. In 2005 was het lang zo helder niet, waardoor teleopnamen er al gauw futloos uitzien. Vanwege de voorgrondvulling doen groothoeklenzen het dan beter.
Tot slot: ook heb ik het aantal ingeraamde foto's geteld dat ik voor ca. 8 uur 's morgens heb gemaakt (vaak al wat eerder) en de foto's na 8 uur 's avonds. De percentages zijn respectievelijk 40,5% 's morgens vroeg, 33,0% overdag en 26,4% in de avond.
In 2005 heb ik dit niet geteld, maar het zal daar eerder in de richting van 15 - 70 - 15 gelegen hebben!
opmerkingen over de apparatuur
heb ik m'n doelen gehaald?
Terwijl ik de dia's doorkijk, realiseer ik me dat de vele foto's met blauwe luchten, of de warme kleuren van zonsondergang en -opgang. Zeker het contrast met vorig jaar is groot. Een waardevolle aanvulling vormen op mijn Schotse portfolio.
Nu nog wat vaker buiten de zomer naar Schotland... [ ik ben ook nooit gewoon eens tevreden ]
Nieuwe doelen
De foto's uit dit artikel zullen binnenkort ook geplaatst worden in de volgende Breadalbane (2006)
the Grampians
Wester Ross (2006): Applecross and Torridon
Wester Ross (2006): around Gairloch
Culross
Dit artikel is geschreven door Wim van Velzen, © 2006.
Op- en aanmerkingen zijn welkom!Deze en nog veel meer foto's zijn opgenomen in de verschillende portfolio's!
Het is ook mogelijk vergrotingen van deze foto's te bestellen of ze editoraal of commercieel te gebruiken.